De podcast Muziek is een vrouwelijk woord zet vrouwelijke componisten in de schijnwerpers

Waarom kennen we Wolfgang Amadeus Mozart wel, maar zijn zus Maria Anna Mozart niet? Ze waren beiden getalenteerd en muzikaal en kwamen uit dezelfde familie. Hun startpunt was gelijk, maar hun kansen waren dat niet. Wolfgang en Maria Anna, maar ook Felix en Fanny Mendelssohn en Robert en Clara Schumann. Waarom kennen we de mannen wel, maar de vrouwen niet? Wat doet het met je als je als vrouw een ander levenspad krijgt toegewezen? In de podcast ‘Muziek is een vrouwelijk woord’ zoekt AVROTROS-podcastmaker Rebecca van der Weijde samen met musicologe Simone Leuven en historica Agnes Cremers antwoord op deze en andere vragen. Vandaag verschijnt aflevering 1 over Maria Anna Mozart. De komende vijf weken verschijnt er iedere vrijdag een nieuwe aflevering. 
 

Vorig jaar waren er in de voorloper van de Klassieke Top 400 van NPO Radio 4 - de Hart & Ziel lijst - maar drie vrouwen te vinden. Terwijl er plek was voor 300 muziekstukken. Dit jaar waren het er in de top 400 - na een campagne om meer vrouwen in de lijst te krijgen - acht. Zijn ze er niet of kennen we ze ze niet? Dat vroeg podcastmaker Rebecca zichzelf ook al geruime tijd af. “Tijdens mijn werk in de klassieke muziekwereld kwam ik tussen de componisten bijna altijd alleen maar mannennamen tegen. Het maakte me nieuwsgierig. Zijn er dan echt geen vrouwelijke componisten? Het antwoord; ze zijn er zeker. En het is meer dan de moeite waard om hun verhaal te vertellen. Ze schreven en speelden fantastische muziek en hebben veel betekend voor de klassieke muziekgeschiedenis. In die tijd kregen ze niet altijd het podium dat ze verdienden, maar wij zetten deze vrouwen nu in de welverdiende schijnwerpers.” 
 

Rebecca wordt als verteller en maker bijgestaan door Simone Leuven, die de luisteraar langs fascinerende componistes en prachtige, onbekende werken gidst. Agnes Cremers pluist de levensverhalen en de maatschappelijke positie van de vrouwen tot de bodem uit. Ook komt er iedere aflevering een andere expert aan het woord die een verrassende blik op de werkelijkheid werpt. De vrouwen die - in volgorde van uitzending - hun opwachting maken in de spotlights, zijn: 
 

Aflevering 1 - Maria Anna Mozart. Waarom lukte het Wolfgang wel om carrière te maken, en zijn getalenteerde zus Maria Anna niet?

Aflevering 2 - Fanny Mendelssohn en Clara Schumann. Fanny had veel talent als componiste en pianiste, maar kreeg niet het podium dat haar broer Felix wel kreeg. Clara daarentegen was de kostwinner thuis en beroemder dan haar man Robert. 

Aflevering 3 - Alma Mahler. Gustav Mahler zei tegen zijn vrouw Alma: “Er kan hier in huis maar een iemand componist zijn, en dat ben ik”. Alma zette haar carrière opzij, maar werd bekend om iets heel anders. Iets dat uitliep op een musicologische term: het Alma Probleem. Waarom wordt Alma zo verguisd? 

Aflevering 4 - Lili en Nadia Boulanger. Het is tijd voor een succesverhaal: dat van de zussen Boulanger. Althans - als Lili langer had geleefd, want dan was ze waarschijnlijk de bekendste componist uit de muziekgeschiedenis geweest. Toch hadden ze heel wat 'firsts', waaronder het winnen van de Prix de Rome.

Aflevering 5 - Henriëtte Bosmans, Frieda Belinfante en Antonia Brico. Ook Nederland heeft succesvolle en getalenteerde klassieke componisten en dirigenten voortgebracht. Drie dames met een eigen wil, overtuigingskracht en eigen talent. Hoe zit het eigenlijk tegenwoordig met klassieke vrouwelijke componisten in Nederland?

Aflevering 6 - Florence Beatrice Price. We maken een uitstapje naar de andere kant van de oceaan. Hoe heeft de klassieke muziekgeschiedenis zich ontwikkeld in Amerika en hoe is de rol van de vrouw? Florence Beatrice Price was de eerste Afro-Amerikaanse componiste met een bekende naam en zette daarmee een nieuwe standaard voor de muziekwereld. Hoe gaat het er inmiddels aan toe in Amerika? En hoe ziet de toekomst voor vrouwen in de klassieke muziek eruit?
 

Rebecca van der Weijde vertelt hier meer over de podcast en hier legt ze uit waarom muziek een vrouwelijk woord is. 
 

Over de podcastmaker
Rebecca van der Weijde (30) maakt samen met presentator Ab Nieuwdorp ook de succesvolle podcastreeks ‘Klassieke Mysteries’, waarin zij op zoek gaan naar de intrigerende en spannende verhalen rondom het leven en vooral de dood van klassieke componisten. Verder is zij online redacteur klassieke muziek bij AVROTROS en denkt en werkt zij mee met veel andere podcasttitels over klassieke muziek. 
 

Over AVROTROS
Of je de podcast nu voor de muziek luistert of voor de verhalen, klassieke muziek heeft de kracht om verschillende mensen met elkaar te verbinden. Door te kijken naar dat wat je met elkaar gemeen hebt, kom je dichter tot elkaar. AVROTROS, de omroep voor ons.